AKTYWNOŚĆ UMYSŁOWA I FIZYCZNA

Aktywność umysłowa i fi­zyczna człowieka stanowiłyby czynnik pobudzający funkcje ustroju wy kazujące maksimum natężenia w okresie dnia, zaś zmniejszenie ich na­tężenia w nocy byłoby wynikiem braku działania w tym okresie bodźca aktywności psychofizycznej. Tak atrakcyjna w swej prostocie hipoteza okazała się jednak niesłuszna, przynajmniej w odniesieniu do większości fizjologicznych rytmów w ustroju. Można zmienić na dłuższy okres czasu rozkład aktywności w ciągu doby, nie powodując przez to jedno­czesnej zmiany okołodobowej rytmiki funkcji ustroju. Obserwacje tego rodzaju nasuwają przypuszczenie, że ustrój dysponuje właściwościami pozwalającymi na odmierzanie czasu, swego rodzaju „zegarem” biolo­gicznym (ewentualnie „zegarami”, różnymi dla różnych funkcji i cech ustroju) lub że rytm jego funkcji narzucany jest przez zmiany w środo­wisku zewnętrznym, zachowujące periodykę okołodobową, lecz nieza­leżne od aktywności samego człowieka.