WYSOKIE CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE I CIŚNIENIE WODY
W pewnych sytuacjach organizm ludzki bywa narażony także na działanie zwiększonego ciśnienia zewnętrznego. Prace w głębokich kopalniach, w kesonach pod wodą i przy budowie tuneli prowadzone są w warunkach wysokiego ciśnienia otaczającego powietrza. Tak samo jak w czasach starożytnych, tak i dziś, bez żadnego ekwipunku, nurkują w głąb mórz, na głębokość kilkudziesięciu metrów (opisywano zanurzenie się bez ekwipunku na głębokość 70 m) poławiacze pereł w krajach arabskich, na wyspach Polinezji, w Japonii, Korei 1 in. Otaczająca ich woda wywiera na organizm parcie rzędu kilku atmosfer. We wszystkich wymienionych przypadkach na ustrój działają cztery wspólne czynniki: wzrost prężności dwutlenku węgla we krwi, niedostatek tlenu, ciśnienie na powierzchnię ciała i — przy powracaniu do zwykłych warunków — gwałtowne przechodzenie w fazę lotną gazów (zwłaszcza azotu), które w warunkach wysokiego ciśnienia w znacznych ilościach rozpuszczają się we krwi, lipidach tkankowych i in.